Eduscience

Wał fenowy

Jerzy Speil

Zima to okres niesprzyjający obserwacjom nieba gwiaździstego. Pomimo długich nocy rzadko panuje bezchmurna pogoda, a jeśli już się zdarzy to często dokucza silny mróz, zaś pokrywa śnieżna odbijając wszelkie światła powoduje rozjaśnianie tła nieba.

Grudzień ubiegłego roku był cieplejszy niż zazwyczaj, gdyż dominujące wtedy wiatry południowo-zachodnie przynosiły ciepłe i wilgotne powietrze atlantyckie. Na obszarze całej niemal Polski przeważała gruba pokrywa chmur, tylko na Przedgórzu Sudeckim całymi dniami panowała słoneczna pogoda, chociaż wiał jednocześnie silny i porywisty wiatr. Doskonale było to widoczne na obrazach satelitarnych, gdzie ciągła pokrywa chmur znad Czech urywała się na linii grzbietów sudeckich, i granica ta nie zmieniała położenia pomimo silnej cyrkulacji z południowego-zachodu. Ten obszar pogodnego nieba to efekt fenowy, kiedy to wiatr wiejący prostopadle do grzbietu górskiego powoduje unoszenie się powietrza na stokach dowietrznych. Unoszące się powietrze skrapla się tworząc chmury, przy czym wydziela się utajone ciepło parowania, które powoduje mniejszy spadek temperatury z wysokością. Po przekroczeniu grzbietu, powietrze opadając ogrzewa się, kropelki chmur wyparowują i kilkudziesięciokilometrowej szerokości obszar pozostaje bezchmurny. Schemat tego procesu pokazany jest na rysunku. Opadający z grzbietu górskiego wiatr jest ciepły i porywisty. Wiejący na stokach Alp nazywany jest fenem, a na Podhalu wiatrem halnym. Charakterystyczną oznaką wiatru fenowego jest utrzymujący się na grzbiecie wał chmur przedstawiony na zdjęciach.

Galeria zdjęć

Dodaj komentarz

Zielone wtorki z Scientix - seria webinariów

Serdecznie zapraszamy do udziału w webinariach cyklu „Zielone Wtorki z Scientix”. Co dwa-trzy tygodnie (we wtorki o godzinie 17.00) zaprosimy Państwa na spotkania online wokół tematów środowiskowych. Poprowadzą je pracownicy Instytutu Geofizyki…

Czytaj więcej

Dołącz do projektu polarnego dla szkół

Drodzy Nauczyciele, mamy dla Was i dla Waszych szkół kolejną projektową propozycję Projekt EDU-ARCTIC2 oferuje ciekawe pakiety, z którymi uczniowie mogą pracować samodzielnie lub pod Waszym okiem, a także webinaria polarne i filmy 360 stopni…

Czytaj więcej