Święta bez jasnej komety

Nie zobaczymy, niestety, jasnej komety w wieczór wigilijny. Nadzieje optymistów, że kometa C/2012 S1 (ISON) będzie ozdobą grudniowego nieba, nie spełniły się.

Już kilkanaście dni przed przejściem przez peryhelium (punkt orbity położony najbliżej Słońca), kometa ISON wykazywała oznaki rozpadu jądra. Jednak stopniowo jaśniała, tak że około 20 listopada można ją było dostrzec gołym okiem. Kilka dni później na tyle zbliżyła się do Słońca, że przestała być widoczna z Ziemi. W tym czasie dostrzec ją można było z obserwatoriów kosmicznych służących do obserwacji Słońca i korony słonecznej. Na obrazie z satelity SOHO (Solar and Heliospheric Observatory), widać jak przesuwała się w dniach od 27 listopada do 1 grudnia. Tuż przed przejściem przez peryhelium (28 listopada, godz. 18:45) jasność komety ISON zmniejszyła się nagle. Kilkanaście godzin później pojaśniała na krótko, prezentując krótki wachlarzowaty warkocz, ale był to jej „łabędzi śpiew”. 30 listopada bardzo szybko słabła i na ostatnich obrazach, gdy znajdowała się już przy krawędzi pola widzenia instrumentu LASCO (szerokokątny koronograf do badań korony słonecznej), przedstawiała się tylko jako mglisty obłoczek.

Stało się więc to czego obawiało się wielu obserwatorów komet. Jądro komety ISON, mierzące jak się ocenia 5 km średnicy, rozpadło się na wiele drobnych odłamków pod wpływem wysokiej temperatury i sił przypływowych Słońca. Nie pierwszy to przypadek rozpadu komety przy zbliżeniu do naszej gwiazdy dziennej.

Na pocieszenie pozostają nam obserwacje innej dość jasnej komety. Jest to kometa C/2013 R1 (Lovejoy), odkryta w Australii 7 września tego roku. Można spróbować dojrzeć ją na porannym niebie, gdzie widoczna jest jako słaba mglista plamka. Wyraźniej widać ją za pomocą lornetki lub teleskopu. Rozpad komecie Lovejoy raczej nie grozi, gdyż do Słońca zbliży się 22 grudnia na bezpieczną odległość 121 milionów km. Można ją będzie podziwiać, o ile pogoda na to pozwoli, do początku stycznia 2014 roku.