Kepler – odkrywca nowych światów
Już dawno człowiek domyślał się, że oprócz Ziemi istnieją inne światy. Pierwsze lunety i teleskopy pozwoliły odkryć planety naszego Układu Słonecznego, jest ich 8. Dopiero rozwój astronautyki, technologii satelitarnych oraz metod badawczych umożliwiających obserwacje kosmosu w ostatnich kilkudziesięciu latach pozwolił zajrzeć w głąb wszechświata. Dzisiaj dysponujemy urządzeniami, które pozwalają odkrywać inne światy, bardzo daleko poza naszym układem planetarnym tzw. egzoplanety (planety pozasłoneczne), odkryliśmy ich już 871. Do grupy tych urządzeń na pewno należy sonda Kepler.
Nazwa sondy
pochodzi od nazwiska wybitnego niemieckiego matematyka i astronoma Johannesa
Keplera, który odkrył prawa rządzące ruchem planet, jak i sztucznych satelitów.
Sonda Kepler (Grafika 1) krąży na orbicie heliocentrycznej, czyli wokół Słońca, a nie Ziemi, zwrócona cały czas w ten sam obszar nieba, dzięki czemu obserwacjom nie przeszkadza nasze Słońce oraz planetoidy.
Odległość sondy od Słońca jest taka jak dla Ziemi, czyli wynosi średnio jedną jednostkę astronomiczną (1 AU = 149 597 871 km).Głównym urządzeniem sondy jest teleskop w systemie Schmidta o efektywnej średnicy zwierciadła (aperturze) 95 cm. Pole widzenia teleskopu wynosi ok. 12° x 12°.Ciekawostkę w budowie sondy stanowi największa matryca CCD jaką kiedykolwiek umieszczono w kosmosie. Składa się ona z 42 pojedynczych układów elektronicznych, z których każdy daje obraz o rozdzielczości 2200 x 1024 piksele. Łącznie daje to 95 megapikseli. Detektor rejestrujący dochodzące do teleskopu światło obserwowanych gwiazd pracuje w zakresie od 400 do 850 nm (1 nm = 10-9m), czyli w zakresie widzialnym i bardzo bliskiej podczerwieni.
Kepler obserwuje niewielki obszar nieba (ok. 100 000 gwiazd) w pobliżu gwiazdozbioru Łabędzia (łac. Cygnus) oraz Lutni (łac. Lyra) (Grafika 2). W swojej pracy sonda wykorzystuje jedną z głównych metod odkrywania planet, mianowicie zjawisko tzw. tranzytu (Grafika 3), czyli przejścia obiektu na tle obserwowanej gwiazdy. Kiedy jakiś obiekt, nawet niewielkich rozmiarów przesłania obserwowaną gwiazdę, spada jej jasność. Na tej podstawie sonda Kepler odkryła już 132 planety (Grafika 4). Kolejne 3216 obiekty to kandydatki na planety.
Sonda Kepler wystartowała 7 marca 2009 roku na pokładzie rakiety Delta II z przylądka Canaveral na Florydzie. Niestety w ostatnich miesiącach awarii uległ system przestrzennej orientacji sondy, przez co kontynuacja misji stoi pod znakiem zapytania.
Więcej informacji o misji Kepler można znaleźć na stronie http://kepler.nasa.gov/.
Źródła grafiki: http://kepler.nasa.gov/.
