Co to jest egzoplaneta i ekostrefa?
Naukowcy odkryli pierwszą egzoplanetę (planetę pozasłoneczną, czyli planetę spoza naszego Układu Słonecznego) Kepler-186f (ryc. 1) bardzo podobną do Ziemi i znajdującą się w tzw. ekostrefie (z ang. habitable zone), czyli w strefie sprzyjającej powstaniu życia, w której woda znajduje się w stanie ciekłym. W Układzie Słonecznym w takiej właśnie strefie znajduje się nasza planeta, dzięki temu na Ziemi mogło powstać życie. Nazwa Kepler-186f pochodzi od nazwy kosmicznego teleskopu Keplera, który od 2009 roku odkrywa nowe planety (http://kepler.nasa.gov/).
Ryc. 1. Artystyczna wizja planety Kepler-186f. źródło: http://www.nasa.gov/ames/kepler/nasas-kepler-discovers-first-earth-size-planet-in-the-habitable-zone-of-another-star/#.U4RHhChNgpC), dostęp 30.05.14
Planeta Kepler-186f jest tylko o ok. 10% większa od Ziemi. Niestety nie jest jeszcze znana masa i skład planety, choć naukowcy podejrzewają, że planeta jest typu skalistego, czyli takiego jak Ziemia. Planeta Kepler-186f krąży w odległości 500 lat świetlnych od Ziemi, wokół gwiazdy zwanej karłem o typie widmowym M. Ta gwiazda jest dwa razy mniejsza i dwa razy lżejsza od Słońca. Ilość energii jaką Kepler-186f otrzymuje od swojej gwiazdy jest 3 razy mniejsza od ilości energii, jaką otrzymuje Ziemia od Słońca. Na powierzchni Kepler-186f jasność karła w samo południe jest taka, jak Słońca na Ziemi, ale godzinę przed jego zachodem. Jeden rok na Kepler-186f wynosi 130 dni, dla Ziemi jeden rok wynosi 365 dni.
Na rycinie 2 przedstawiono porównanie (skala została zachowana) układu Kepler-186 oraz Układu Słonecznego (z uwzględnieniem jedynie Merkurego, Wenus i Ziemi). W układzie Kepler-186 odkryto jeszcze inne planety (Kepler-186b, Kepler-186c, Kepler-186d, Kepler-186e), ale krążą one zbyt blisko swojej gwiazdy i przez to są bardzo gorące, co wyklucza możliwość istnienia na ich powierzchni życia.
Rycina 2. Porównanie Układu Słonecznego i układu Kepler-186, źródło: http://www.nasa.gov/ames/kepler/nasas-kepler-discovers-first-earth-size-planet-in-the-habitable-zone-of-another-star/#.U4RHhChNgpC
Do tej pory zostało potwierdzone istnienie 1706 planet pozasłonecznych, 962 z tych planet (ponad 56%), to planety, które odkrył kosmiczny teleskop Keplera.
Tekst: dr Paweł Lejba
