Rekiny (fr. requin) – ogólna nazwa grupy gatunków, rodzajów, a nawet rodzin drapieżnych ryb chrzęstnoszkieletowych z podgromady spodoustych, charakteryzujących się opływowym, wrzecionowatym tułowiem, heterocerkalną płetwą ogonową, 5–7 otworami skrzelowymi umiejscowionymi tuż za głową oraz bardzo ostrymi zębami. Wiele gatunków jest poławianych dla mięsa, skór i tranu. Niektóre są niebezpieczne dla ludzi ze względu na możliwość pogryzienia – nawet śmiertelnego.

Charakterystyka ogólna

Rekiny osiągają długość od 0,15 m do 20 m, a masę ciała nawet do 12 ton. Najgroźniejsze gatunki, np. żarłacz biały (Rys. 1) czy żarłacz tygrysi (Rys.2) posiadają ostre i spiczaste zęby, ułożone w szeregi, stopniowo zużywane i zastępowane nowymi. Inne gatunki mogą mieć również postrzępiony brzeg zębów. Ich szkielet zbudowany jest z chrząstki. Nie posiadają pęcherza pławnego i gdyby przestały pływać, opadłyby na dno.

Mają największe mózgi wśród ryb i dysponują zmysłami: wzroku, węchu, słuchu, smaku, dotyku, linii bocznej (wyczuwanie drobnych przemieszczeń wody) oraz elektrorecepcji (wyczuwanie zmian pola elektrycznego). Widzą w ciemnościach 10-krotnie lepiej niż człowiek (istnieją wyjątki, np. rekin polarny – Rys. 3 jest praktycznie ślepy). Wykrywają spadek potencjału elektrycznego rzędu 1 μV/cm

Budowa rekina (Rys. 4)

Długość największych rekinów dochodzi do 12 metrów, choć w relacjach mówi się i pisze nawet o dwudziestometrowych osobnikach. Dzięki niemal pięciuset milionom lat ewolucji, ci doskonali myśliwi są znakomicie przystosowani do życia w środowisku wodnym. Obok delfinów są najlepszymi pływakami na świecie, a ich wyczulone zmysły pozwalają na zlokalizowanie ofiary ze znacznej odległości. Dzięki zbudowanemu z chrząstki szkieletowi są lekkie i zwinne pomimo swoich ogromnych rozmiarów. Podobnie jak inne ryby chrzęstnoszkieletowe, jak np. płaszczki, pokryte są zbudowanymi z zębiny tzw. łuskami plakoidalnymi. Choć trudno to sobie wyobrazić, wielu naukowców uznaje, że podobnie jak u rekinów, nasze ludzkie zęby stanowią przekształconą w procesie ewolucji pozostałość właśnie po takich łuskach. Szczęki rekinów nie bez powodu stały się sławne. Większe gatunki mogą posiadać nawet kilka tysięcy zębów, ułożonych w kilkunastu rzędach. Jedynie dwa pierwsze z nich służą do gryzienia. Reszta to zapas na wypadek zużycia lub stępienia tych z przodu. Dzięki temu, że rekiny potrafią wymieniać swoje zęby nawet co kilka dni, są one zawsze gotowe do ataku. Niektóre gatunki, np. żarłacz śledziowy, mają specjalne, długie i cienkie zęby, które umożliwiają im chwytać szczególnie śliskie ryby. Wszystkie rekiny mają ruchomą górną szczękę, umożliwiającą im odgryzanie ogromnych kęsów nawet ze znacznie od nich większych wielorybów. Wszystkie rekiny znajdują się w nieustannym ruchu. Spowodowane jest to brakiem pęcherzy pławnych - gdyby przestały pływać, szybko opadłyby na dno oceanu i udusiłyby się.

Opis rysunku "Rys. 4 Budowa rekina"

Head – głowa

Spiracle – przetchlinka
Eye – oko
Nostril – nozdrza
Snout – narząd węchowy
Mouth – otwór gębowy
Labial furrows – bruzdy wargowe
Gill openings – szczeliny skrzelowe

Trunk – tułów

Dorsal fin spine – kolec płetwy grzbietowej
First dorsal fin – pierwsza płetwa grzbietowa
Pectoral fin – płetwa piersiowa

Tail – ogon

Second dorsal fin – druga płetwa grzbietowa
Precaudal pit- zagłębienie przedogonowe
Caudal fin – płetwa ogonowa
Caudal keel – kil ogonowy
Anal fin – płetwa odbytnicza
Clasper (males) – narząd kopulacyjny (męski)
Pelvic fin – płetwa brzuszna 

Polowanie

Walka w wodzie, nawet dla świetnie przystosowanych do morskiego środowiska rekinów, nie należy do najłatwiejszych. Z tego powodu rekiny najczęściej starają się rozstrzygnąć ją w jednym starciu, w wyniku gwałtownego ataku ostrymi jak brzytwa zębami. Większość z nich zatacza przed atakiem szerokie koła wokół swoich ofiar, wyczekując stosownej do ataku chwili. Umożliwia to pobranie z wody dodatkowej ilości tlenu, która pozwoli na zwiększony wysiłek podczas polowania. Inne gatunki, jak np. żarłacz biały, przystępują do walki od razu po zauważeniu zdobyczy. Pomimo tego, rzadko w całości zjadają swoje ofiary. Najczęściej oddalają się, by w spokoju przełknąć kęs lub w przypływie wywołanego zapachem krwi szału atakują kolejne stworzenie, które zobaczą na swej drodze. Ponieważ woń krwi z ranionych przez rekiny ofiar łatwo się roznosi, w okolicy szybko może zaroić się od innych rekinów. Polowanie znacznie ułatwiają rekinom najbardziej czułe w całym zwierzęcym świecie elektroreceptory, umiejscowione na ich pyskach. Dzięki nim potrafią one wykryć impuls elektryczny nawet pojedynczego nerwu. Rekiny posiadają też specjalne receptory ciśnienia, reagujące na ruch w otoczeniu, lub na wywołane odbiciem wody od ciał innych zwierząt fale. Są też szczególnie wyczulone na smak krwi i mają świetny węch.