Małpy są na diecie - Artykuły naukowe

Czepiaki to piękne małpy szerokonose żyjące w Ameryce Południowej. Nie są duże – ważą maksymalnie 10 kilogramów, w zależności od gatunku, mogą być całkowicie czarne, lub mieć jasne futro na brzuchu i piersi. Ich angielska nazwa (małpy pajęcze) wzięła się od tego, że kiedy zwisają z drzewa, ich długie kończyny i ogon wyglądają jak odnóża ogromnego pająka.

Badania australijskich naukowców dowodzą, że dzikie czepiaki tak regulują swoją dietę, aby przyjmować odpowiednią ilość białka spożywanego w ciągu dnia.

Dr Annika Felton spędziła rok w lasach deszczowych Boliwii, obserwując 15 czepiaków, śledząc ich nawyki żywieniowe każdego dnia. Odkryła ona, że sposób odżywiania się czepiaków, których głównym pokarmem są owoce, jest niemal identyczny jak sposób odżywiania się człowieka, który jak wiemy jest wszystkożerny. Okazuje się, że małpy w swojej diecie starały się każdego dnia spożywać stałe ilości białka, niezależnie od tego, czy jadły tego dnia tylko owoce, czy jadły też inne rośliny. Ten nieoczekiwany wynik zaprzecza dotychczasowym stwierdzeniom, jakoby małpy jadły tyle, ile tylko się da, aby dostarczyć sobie maksymalnie dużo energii.

Dr Felton uważa, że małpy regulują ilość przyjmowanego białka z tych samych powodów, z jakich robi to człowiek – jeśli dieta będzie uboga w białko, a bogata w węglowodany i tłuszcze, to osobnik będzie musiał pochłonąć znacznie więcej takiego pokarmu, aby zapewnić swojemu organizmowi niezbędne minimum protein, co może prowadzić do otyłości z powodu przyjmowania nadmiaru kalorycznego pokarmu. Czepiaki uzupełniają dietę, o ile to możliwe, roślinami bogatymi w białko, zamiast żywić się wyłącznie bogatymi w węglowodany owocami. Właśnie problem nadmiernego spożywania pokarmu ubogiego w białko jest problemem współczesnej otyłości wśród ludzi, ale jak się teraz okazuje także wśród innych zwierząt.

Wyniki badań doktor Felton są ciekawe z punktu widzenia historii ewolucji – jeśli podobny model przyjmowania białka w diecie występuje u gatunków tak słabo ze sobą spokrewnionych, o zupełnie różnych nawykach żywieniowych jak ludzie i czepiaki, oznacza to, że o ile nie mamy tu do czynienia z ewolucją konwergentną [czyli powstawaniu podobnych struktur w grupach organizmów odlegle spokrewnionych, odrębnych dla tych grup cech pierwotnych, w odpowiedzi na podobne wymagania środowiskowe], to czepiaki i ludzie mają wspólnego przodka, który wymarł jeszcze przed erą paleolityczną.

Drugi wniosek, choć wcale nie mniej ważny, zwraca naszą uwagę na to, że dziko żyjące gatunki do zbalansowanej, zdrowej diety prawdopodobnie potrzebują różnych gatunków roślin, na przykład najważniejszym źródłem białka czepiaków jest gatunek drzewa figowego, pozyskiwanego współcześnie przez Boliwijczyków dla drewna. Dokładniejsze poznanie diety tych niezwykłych zwierząt może przyczynić się do polepszenia ich warunków życia w wilgotnych lasach równikowych poprzez ochronę pewnych gatunków drzew lub nasadzanie tych, których brakuje w wyniku ścinki.

Tekst: Liliana Keslinka-Nawrot

Na podstawie:

Protein content of diets dictates the daily energy intake of a free-ranging primate. Annika M. Felton, Adam Felton, David Raubenheimer, Stephen J. Simpson, William J. Foley, Jeff T. Wood, Ian R. Wallis, David B. Lindenmayer. Behavioral Ecology.