Inuici – ludzie morza - Artykuły naukowe

Inuici należą do grupy rdzennych ludów zamieszkujących Arktykę oraz podbiegunowe rejony Grenlandii, Alaski, Kanady i dalekowschodniej Rosji (Syberia). Lud ten doskonale przystosował się do życia w klimacie polarnym. Głównym źródłem pożywienia oraz surowców na odzież, namioty i łodzie, stały się karibu, foki, morsy, wieloryby (mięso, tran, materiał budowlany) oraz ryby. Foki wyławiane były przez innuickich myśliwych z kajaków pokrytych skórą lub bezpośrednio z przerębli, nad którymi myśliwy musiał w bezruchu spędzić wiele godzin. Foki korzystają bowiem z wielu otworów w lodzie i mogą bez zaczerpnięcia powietrza, nie wynurzając się, wytrzymać nawet 20 minut, a widząc najmniejszy ruch przy otworze, natychmiast odpływają. Innuicki myśliwy, aby upolować wypływającą fokę, wykonywał szybkie pchnięcie długi drągiem zakończonym hakiem.

Z kolei do schwytania wielorybów za pomocą harpunu potrzebne były duża łódź i wielu ludzi. Z czego Inuici wykonywali łodzie? W tundrze nie rosną przecież drzewa… Inuici skonstruowali umiaki – łodzie wiosłowo-żaglowe, których szkielet o długości od 6 do 10 m, był zbudowany z drewna wyrzuconego przez morze lub z kości wielorybów. Na szkielecie rozpinano focze skóry. Łódź mieści do 20 osób wraz z bagażami, w tym także namiotami, służy nie tylko do polowań na wieloryby, ale także do transportu całych rodzin wraz z dobytkiem podczas letnich wędrówek na tereny łowieckie. W czasie polowań na wieloryby na umiaku rozpina się niewielki żagiel. Posiadanie umiaka to wielki przywilej. Właściciel, nazywany umialikiem, staje się przywódcą grupy myśliwych polujących na wieloryby oraz prowadzi ceremonie związane z polowaniem i dzieleniem mięsa upolowanego zwierzęcia.

Innuici w okresie letnim żyli w namiotach wykonanych ze skór i polowali na karibu oraz inne zwierzęta lądowe za pomocą łuków i strzał, natomiast w okresie zimowym zamieszkiwali w igloo lub chatach o szkielecie wykonanym z drewna lub kości wielorybów pokrytych kamieniami i torfem. Zmiany w życiu Innuitów przyniósł XX wiek. Kontakty Innuitów z uprzemysłowionymi społeczeństwami doprowadziły do zrezygnowania z półkoczowniczego trybu życia. Wielu Innuitów zamieszkało w miastach i miasteczkach na północy. Tradycyjne przyrządy zastąpiono nowoczesnymi. Sanie z psami zastąpiono skuterami śnieżnymi, a podczas polowań nie używa się już łuków, tylko strzelb.

Tekst: dr Beata Szymczycha